Rủi ro pháp lý đối với hợp đồng điện tử không an toàn: Kỳ 2 – Ký lùi ngày khi không có dấu thời gian

Để tiếp nối nội dung về rủi ro chữ ký số giả mạo trong kỳ trước, bài viết lần này sẽ khai thác một vấn đề khác đầy thách thức trong việc đảm bảo tính pháp lý của hợp đồng điện tử: hành vi ký lùi ngày khi không có dấu thời gian. Dù có vẻ đơn giản, nhưng hành vi này tiềm ẩn nhiều hệ lụy pháp lý nghiêm trọng, đặc biệt trong bối cảnh hợp đồng điện tử ngày càng trở thành công cụ giao dịch quan trọng và phổ biến trên thị trường hiện nay.

Hệ lụy từ việc ký lùi ngày khi không có dấu thời gian

Ký lùi ngày trên hợp đồng, dù là dưới hình thức điện tử hay giấy tờ, đều có thể dẫn đến những rủi ro nghiêm trọng. Tuy nhiên, trong hợp đồng điện tử, sự thiếu vắng của dấu thời gian làm cho vấn đề này trở nên phức tạp hơn nhiều. Dấu thời gian không chỉ là một yếu tố xác thực về mặt kỹ thuật mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tính hợp lệ và minh bạch của các giao dịch.

Trước hết, việc thiếu dấu thời gian làm mất đi tính xác thực của hợp đồng. Khi không có dấu thời gian cụ thể, rất khó để xác định chính xác thời điểm mà hợp đồng được ký kết. Điều này tạo ra kẽ hở để các bên tham gia có thể thao túng, thay đổi thời gian ký nhằm phục vụ lợi ích riêng. Hành vi này có thể dẫn đến việc các bên ký hợp đồng cố tình lùi ngày ký để hợp thức hóa các hành vi vi phạm, hoặc để trốn tránh trách nhiệm pháp lý.

Tiếp theo, sự thiếu minh bạch về thời điểm ký hợp đồng gây khó khăn cho quá trình giải quyết tranh chấp. Khi có tranh chấp xảy ra, tòa án thường dựa trên các chứng cứ và tài liệu để đưa ra phán quyết. Nếu hợp đồng điện tử không có dấu thời gian, việc xác định chính xác thời điểm giao dịch trở thành thách thức lớn, làm kéo dài quá trình xử lý tranh chấp và ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên liên quan.

Ngoài ra, việc ký lùi ngày mà không có dấu thời gian rõ ràng cũng có thể vi phạm các quy định pháp luật. Tùy theo loại hợp đồng và quy định của pháp luật hiện hành, hành vi này có thể bị xem là gian lận, làm sai lệch thông tin, hoặc thậm chí vi phạm luật kinh doanh, dẫn đến các hình phạt nặng nề.

Vai trò của dấu thời gian trong hợp đồng điện tử

Dấu thời gian đóng một vai trò quan trọng không thể thay thế trong việc xác định tính hợp lệ của hợp đồng điện tử. Nó giúp xác định rõ thời điểm giao kết hợp đồng, từ đó đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong mọi giao dịch. Hơn nữa, dấu thời gian còn là một phần quan trọng giúp xác định tính hiệu lực của hợp đồng, một yếu tố then chốt để xác định xem hợp đồng có còn giá trị pháp lý hay không.

Dấu thời gian còn đóng vai trò bảo vệ quyền lợi của các bên, ngăn chặn tình trạng một bên cố tình thay đổi nội dung hoặc thời điểm giao dịch sau khi hợp đồng đã được ký kết.
Vì vậy, việc sử dụng đồng bộ dấu thời gian và hợp đồng điện tử an toàn chính là giải pháp toàn diện để giải quyết vấn đề này. Theo ông Đỗ Kế Công, Giám đốc giải pháp Chữ ký số và Hợp đồng điện tử VNPT, dịch vụ cấp dấu thời gian là một trong những công cụ hữu ích có thể áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như ngân hàng – tài chính, bất động sản, chứng khoán, bảo hiểm, thuế, kho bạc, hải quan… Các ngân hàng và tổ chức tài chính đang ứng dụng giải pháp này để tối ưu quy trình, giúp rút ngắn thời gian tiếp cận khách hàng và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Cách phòng tránh rủi ro khi ký hợp đồng điện tử

Để tránh những hệ lụy pháp lý không mong muốn từ việc ký lùi ngày, ông Nguyễn Đăng Triển Giám đốc Trung tâm Giải pháp Công nghệ thông tin và Dịch vụ số (Viettel Telecom) chia sẻ, các bên tham gia ký kết hợp đồng điện tử cần phải chú ý đến việc đảm bảo tính an toàn và pháp lý cho hợp đồng. Một trong những giải pháp hiệu quả nhất là sử dụng chữ ký số có tích hợp dấu thời gian. Chữ ký số không chỉ giúp xác thực danh tính người ký mà còn cung cấp thông tin chính xác về thời điểm ký, giúp ngăn ngừa hành vi gian lận.

Ông Lê Tánh, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Giải pháp Thanh toán Việt Nam (VNPAY) chia sẻ thêm, việc sử dụng các nền tảng giao dịch điện tử tích hợp giải pháp chữ ký số với dấu thời gian tự động là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để đảm bảo tính an toàn và minh bạch cho hợp đồng. Dấu thời gian không chỉ xác thực thời điểm ký mà còn là cơ sở pháp lý quan trọng khi xảy ra tranh chấp.

Để giảm thiểu rủi ro, ông Tánh nhấn mạnh, các doanh nghiệp cần chọn những dịch vụ uy tín, được thiết kế với hệ thống bảo mật cao, giúp ngăn chặn tình trạng gian lận hoặc thay đổi thông tin sau khi hợp đồng đã được ký kết. Việc kiểm tra kỹ nội dung và thời điểm ký trước khi hoàn tất hợp đồng cũng là một bước quan trọng mà doanh nghiệp không nên bỏ qua.

Ngoài ra, việc lưu trữ hợp đồng điện tử một cách an toàn cũng rất quan trọng. Các doanh nghiệp nên lưu trữ hợp đồng trên những nền tảng uy tín, có tính bảo mật cao để đảm bảo hợp đồng không bị chỉnh sửa hoặc thất thoát. Trước khi ký kết, các bên cũng cần kiểm tra kỹ nội dung hợp đồng, đảm bảo rằng mình đã hiểu rõ các điều khoản và trách nhiệm đi kèm.

Cuối cùng, việc sử dụng các nền tảng giao dịch điện tử uy tín sẽ giúp giảm thiểu rủi ro pháp lý. Những nền tảng này thường cung cấp dịch vụ bảo mật và tuân thủ quy định pháp luật, giúp các bên tham gia ký kết hợp đồng điện tử một cách an toàn và minh bạch.

Theo ông Nguyễn Tá Anh, Phó Giám đốc Trung tâm giải pháp số doanh nghiệp, Công ty TNHH FPT IS, để đảm bảo an toàn khi ký hợp đồng điện tử, doanh nghiệp cần chú trọng ba yếu tố cốt lõi. Thứ nhất là nền tảng ký kết phải đảm bảo tính bảo mật cao, các hợp đồng được thực hiện trên những nền tảng này phải có độ tin cậy cao và bảo vệ dữ liệu ở mức tối đa. Thứ hai, việc sử dụng chữ ký số cùng dấu thời gian từ các nhà cung cấp được cấp phép là vô cùng quan trọng. Đây là công cụ xác thực tính hợp pháp và thời gian của giao dịch, đảm bảo hợp đồng không bị sửa đổi trái phép sau khi ký. Cuối cùng, doanh nghiệp nên lựa chọn những nền tảng có khả năng truy xuất nguồn gốc pháp lý của hợp đồng, như trục hợp đồng điện tử Việt Nam CeCA. FPT IS hiện đã triển khai một loạt các công nghệ và công cụ bảo mật như chữ ký số FPT.CA, chữ ký số từ xa FPT.eSign, nền tảng ký kết hợp đồng điện tử FPT.eContract, nền tảng chứng thực hợp đồng điện tử FPT.CeCA đảm bảo cho các hợp đồng được ký kết an toàn và có thể truy vấn lại tại bất kỳ thời điểm nào. Điển hình, trong các dự án xây dựng, những tài liệu thiết yếu như bản vẽ và hồ sơ phòng cháy chữa cháy đã được ký số và đính kèm dấu thời gian, giúp các doanh nghiệp dễ dàng quản lý và triển khai dự án theo đúng quy định pháp luật. “Đồng hành cùng hơn 5000 doanh nghiệp toàn quốc trong việc triển khai việc giao kết hợp đồng, tài liệu điện tử từ 2020 đến nay, FPT IS chúng tôi có được những hiểu biết thực tế về bài toán và luồng ký kết trong nhiều mô hình tổ chức để đảm bảo việc ký kết các hợp đồng của doanh nghiệp được an toàn, nhanh chóng trên môi trường điện tử. Cùng với đó, FPT IS không ngừng cập nhật thêm các tính năng mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về ký kết các loại tài liệu điện tử an toàn không chỉ theo các tiêu chuẩn kỹ thuật của Việt Nam mà còn tuân theo các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế để sẵn sàng song hành cùng doanh nghiệp”, ông Tá Anh chia sẻ thêm. 

Hướng đến một tương lai an toàn cho hợp đồng điện tử

Theo chia sẻ của ông Bùi Sơn Nam, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty viễn thông MobiFone, việc gắn dấu thời gian tự động vào các giao dịch điện tử là một xu hướng tất yếu trong bối cảnh công nghệ hiện nay. Ông cho biết, dấu thời gian là một công cụ quan trọng giúp bảo vệ các bên tham gia giao kết trên môi trường điện tử. Không chỉ đảm bảo tính toàn vẹn của hợp đồng, dấu thời gian còn ghi nhận lịch sử giao dịch và hỗ trợ việc xác minh tính chính xác của hợp đồng trong tương lai.

Điều này cho thấy, việc áp dụng dấu thời gian không chỉ tăng cường bảo mật cho các giao dịch điện tử, mà còn giúp tạo ra một môi trường giao dịch minh bạch, an toàn, phù hợp với xu thế số hóa trong kinh doanh hiện đại.

Trong bối cảnh nền kinh tế số ngày càng phát triển, việc sử dụng hợp đồng điện tử đã trở thành xu hướng tất yếu. Tuy nhiên, để khai thác toàn bộ tiềm năng của loại hình hợp đồng này, vấn đề đảm bảo an toàn và tính hợp pháp phải luôn được đặt lên hàng đầu. Một trong những rủi ro pháp lý đáng lưu ý là hành vi ký lùi ngày mà không có dấu thời gian. Đây cũng chính là mục tiêu mà Chính phủ hướng đến khi khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng hợp đồng điện tử, nhưng luôn đi kèm với yêu cầu về tính an toàn. Sự kiện sắp tới, Diễn đàn quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số và phát triển thương mại điện tử với chủ đề Hợp đồng điện tử an toàn do Bộ Công Thương tổ chức tại Hà Nội, sẽ là cơ hội để các chuyên gia, doanh nghiệp, và nhà hoạch định chính sách cùng thảo luận về hành lang pháp lý cũng như các giải pháp công nghệ tiên tiến. Diễn đàn này tạo ra không gian chia sẻ kinh nghiệm, tìm kiếm những giải pháp mới để giải quyết rủi ro pháp lý, đặc biệt là hành vi ký lùi ngày không có dấu thời gian. Những sáng kiến, ý tưởng từ sự kiện này sẽ góp phần thúc đẩy việc ứng dụng hợp đồng điện tử một cách an toàn, hiệu quả trên phạm vi toàn quốc, giúp doanh nghiệp tiến xa hơn trong kỷ nguyên số.