Nhìn lại sự phát triển Social Commerce tại Việt Nam 

Social Commerce, hay thương mại điện tử qua mạng xã hội, là giải pháp kết hợp mạng xã hội (Social media) và thương mại điện tử (E-Commerce) để thúc đẩy bán hàng trực tuyến. Đây là một hình thức kinh doanh cho phép các doanh nghiệp tận dụng sức mạnh của mạng xã hội để tương tác nhằm xây dựng mối quan hệ với khách hàng và tăng cường chuyển đổi.

Sự kết hợp giữa mạng xã hội và thương mại điện tử không chỉ mang lại những trải nghiệm mua sắm mới mẻ cho người tiêu dùng mà còn tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh hấp dẫn cho các doanh nghiệp trong thị trường nhiều cạnh tranh. Hiện nay, Social commerce đã trở thành một phần quan trọng trong ngành thương mại điện tử tại Việt Nam.

Social Commerce là sự kết hợp mạng xã hội và thương mại điện tử

Sự phát triển của Social Commerce tại Việt Nam

Thương mại điện tử bắt đầu bùng nổ tại Việt Nam vào những năm 2010, khi các nền tảng mua sắm trực tuyến như Lazada và Tiki xuất hiện. Tuy nhiên, phải đến khi mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, khái niệm social commerce mới thực sự trở nên phổ biến. Facebook, với hàng triệu người dùng tại Việt Nam, đã trở thành nền tảng tiên phong trong lĩnh vực này khi các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ bắt đầu tận dụng các tính năng của Facebook như fanpage và nhóm để quảng bá và bán sản phẩm. 

Không chỉ Facebook, các nền tảng mạng xã hội khác như Instagram, Zalo và gần đây là TikTok cũng nhanh chóng nắm bắt xu hướng và phát triển các tính năng hỗ trợ thương mại điện tử. Instagram với tính năng “shop” tích hợp, cho phép người dùng mua sắm ngay trong ứng dụng, trong khi TikTok với các video ngắn sáng tạo, đã tạo ra một cơn sốt mới về cách thức quảng bá sản phẩm và tương tác với khách hàng.

Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dùng, các nền tảng mạng xã hội liên tục cập nhật và phát triển các tính năng mới hỗ trợ thương mại điện tử. Facebook ra mắt tính năng Facebook Shop, cho phép các doanh nghiệp tạo ra cửa hàng trực tuyến trực tiếp trên trang cá nhân hoặc fanpage. Instagram giới thiệu tính năng “Checkout” cho phép người dùng mua hàng mà không cần rời khỏi ứng dụng. TikTok cũng không kém cạnh với tính năng TikTok Shopping, tích hợp liên kết mua sắm trực tiếp trong các video. 

Theo nghiên cứu từ Datareportal và Wearesocial, tính đến tháng 1 năm 2024, số lượng người dùng mạng xã hội tại Việt Nam đạt khoảng 72,70 triệu người, tương đương 73,3% dân số và thời gian trung bình mà một người dùng mạng xã hội ở Việt Nam dành cho hoạt động trên mạng xã hội là khoảng 2 giờ 25 phút mỗi ngày (thuộc top 20 thế giới). Điều này cho thấy mức độ tham gia và sự phụ thuộc cao vào mạng xã hội của người dân Việt Nam. Những số liệu này cùng với sự đáp ứng của các nền tảng mạng xã hội vẫn đang tạo ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp tham gia Social Commerce để tiếp cận và tương tác với khách hàng tiềm năng. 

Lượng người dùng MXH tại Việt Nam chiếm tỉ lệ cao trong dân số

Tận dụng Social Commerce mang lại nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp và người dùng

Một trong những lợi ích lớn nhất của social commerce là kết nối sâu với khách hàng nhờ khả năng tương tác trực tiếp và liên tục thông qua các tính năng của mạng xã hội. Các nền tảng mạng xã hội cho phép doanh nghiệp tương tác với khách hàng qua bình luận, tin nhắn và các bài đăng một cách nhanh chóng, thuận tiện, tạo ra một mối quan hệ gần gũi và tin cậy. Việc này không chỉ giúp tăng cường lòng trung thành của khách hàng mà còn giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu và mong muốn của họ.

Khả năng tiếp cận lượng lớn khách hàng tiềm năng đang sử dụng mạng xã hội là lợi ích to lớn khác của Social Commerce. Việc tiếp cận khách hàng ngày càng nhanh chóng và hiệu quả hơn nhờ những bộ lọc người dùng trên các nền tảng mạng xã hội. Bên cạnh đó, nhờ vào khả năng lan truyền của mạng xã hội, thông tin về sản phẩm và dịch vụ có thể được chia sẻ rộng rãi, giúp doanh nghiệp mở rộng phạm vi tiếp cận và thu hút nhiều khách hàng mới.

Social commerce cũng mang lại trải nghiệm mua sắm đa dạng và phong phú cho người tiêu dùng. Thay vì phải truy cập vào các trang web mua sắm riêng lẻ, khách hàng có thể xem và mua sắm trực tiếp ngay trên các nền tảng mạng xã hội quen thuộc. Điều này không chỉ tiện lợi mà còn giúp tạo ra những trải nghiệm mua sắm thú vị và cá nhân hóa hơn.

Những thách thức khi ứng dụng Social commerce là không hề nhỏ

Một trong những thách thức lớn nhất của social commerce là vấn đề bảo mật và quyền riêng tư. Việc giao dịch và chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng xã hội tiềm ẩn nhiều rủi ro về an ninh mạng. Các doanh nghiệp cần phải đảm bảo rằng thông tin của khách hàng được bảo vệ một cách tốt nhất và tuân thủ các quy định về bảo mật dữ liệu. Những trải nghiệm liên quan đến việc mất thông tin cá nhân và xâm phạm quyền riêng tư có thể khiến doanh nghiệp đối mặt với việc mất lòng tin và dẫn đến mất khách hàng.

Chất lượng sản phẩm và dịch vụ cũng là vấn đề nổi cộm đi cùng sự phát triển nhanh chóng của social commerce. Nhiều trường hợp khách hàng phàn nàn về việc mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng hoặc dịch vụ chăm sóc khách hàng không tốt. Điều này đặt ra yêu cầu cho các doanh nghiệp phải đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ, cũng như xây dựng uy tín thương hiệu trên mạng xã hội.

Social commerce tạo ra một môi trường nhiều cơ hội kinh doanh cũng đồng nghĩa với tính cạnh tranh cao. Yêu cầu đặt ra cho doanh nghiệp là  phải liên tục đổi mới và sáng tạo để thu hút và giữ chân khách hàng. Sự cạnh tranh không chỉ đến từ các doanh nghiệp lớn mà còn từ hàng nghìn cửa hàng nhỏ lẻ và cá nhân bán hàng trên mạng xã hội. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải có chiến lược kinh doanh linh hoạt, hiệu quả và đổi mới liên tục trong quá trình hoạt động. 

Xu hướng tương lai của Social Commerce tại Việt Nam

Tích hợp AI và công nghệ tiên tiến

Trong tương lai, việc tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ tiên tiến như thực tế ảo (AR) và thực tế tăng cường (VR) sẽ giúp nâng cao trải nghiệm mua sắm trên các nền tảng mạng xã hội. AI có thể giúp cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm, cung cấp các gợi ý sản phẩm dựa trên sở thích và hành vi mua sắm của khách hàng. AR và VR có thể tạo ra các trải nghiệm mua sắm trực tuyến chân thực hơn, giúp khách hàng xem và thử sản phẩm một cách trực quan.

Sự phát triển của các nền tảng thương mại xã hội chuyên biệt

Bên cạnh các mạng xã hội lớn, dự kiến các nền tảng thương mại xã hội chuyên biệt cũng sẽ phát triển mạnh mẽ. Những nền tảng này sẽ tập trung vào việc cung cấp các tính năng và công cụ hỗ trợ bán hàng trực tuyến, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quá trình bán hàng và tương tác với khách hàng. Các nền tảng như Shopee, Lazada và Tiki cũng đang dần tích hợp các yếu tố xã hội vào trải nghiệm mua sắm để mang lại lợi ích cho khách hàng.

Mở rộng thị trường và hợp tác quốc tế

Social commerce tại Việt Nam không chỉ giới hạn trong nước mà có khả năng mở rộng ra thị trường quốc tế. Việc hợp tác với các nền tảng thương mại điện tử quốc tế và tận dụng các công nghệ mới sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận với khách hàng toàn cầu. Đây cũng là cơ hội lớn để các doanh nghiệp mở rộng thị trường và tăng cường cạnh tranh trên quy mô quốc tế.

Social commerce đã và đang thay đổi cách thức mua sắm và kinh doanh tại Việt Nam. Với sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng mạng xã hội và những lợi ích mà nó mang lại, social commerce hứa hẹn sẽ tiếp tục là một xu hướng quan trọng trong tương lai. Tuy nhiên, để thành công trong lĩnh vực này, các doanh nghiệp cần phải nắm bắt được các xu hướng mới, đối mặt với các thách thức và không ngừng đổi mới, sáng tạo. Social commerce không chỉ là một cơ hội kinh doanh mà còn là một công cụ mạnh mẽ giúp các doanh nghiệp xây dựng và phát triển thương hiệu trong thời đại số hóa.

Cẩm Nguyên – Phòng Hợp tác đối tác chiến lược

Trung tâm Tin học và Công nghệ số